اساسنامه :

فصل اول- کلیات

 

ماده 1- تعریف: به منظور حفظ ارزش ها، فرهنگ و تمدن غنی و گرانبهای گذشتگان کشور و ارائه تلاش بی وقفه وخستگی ناپذیر آنان در استفاده هر چه مفیدتر از آب، این نعمت حیات بخش الهی مؤسسه ای تحت عنوان «گنجینه ملی آب ایران» که از این پس گنجینه نامیده می شود تحت نظارت وزارت نیرو تشکیل می شود.

تبصره: در کلیه مواردی که موضوع فعالیت های گنجینه حسب تشخیص و اعلام سازمان میراث فرهنگی کشور جزو میراث فرهنگی کشور محسوب می شود، اقدامات گنجینه با رعایت کامل قوانین ناظر به موضوع و با جلب نظر و نظارت سازمان میراث فرهنگی کشور انجام خواهد شد.

ماده 2- هدف: معرفی و انتقال میراث ارزشمند گذشتگان در زمینه های آب به نسل حاضر و آیندگان علاوه بر اطلاع از علوم، فنون و تجربیات نیاکان این کشور و ارتقاء فرهنگ عمومی می تواند توصیه هایی درانجام بهتر طرح های عمرانی آب ارائه نموده و در حل مشکلات تأمین و نحوه بهره برداری از آن گامهای مؤثری را بردارد. این گنجینه، آثار و ابنیه، تأسیسات، ابزار و وسایل، مدارک و مستندات آب را از دوران قدیم تا کنون شناسایی، بررسی، گردآوری، مرمت و بازسازی و نگهداری نموده و ضمن ارائه به همگان و ایجاد انگیزه ی تحقیق وتتبع به تهیه اطلاعاتی به منظور مطالعه، شناخت، تجزیه و تحلیل، آموزش و بهره گیری از این آثار پرداخته و در چارچوب این اساسنامه فعالیت می نماید.

ماده 3- مرکز گنجینه: مرکز اصلی گنجینه در شهر تهران می باشد و گنجینه می تواند در سراسر کشور نسبت به ایجاد شعبه یا نمایندگی اقدام نماید.

ماده 4- مدت فعالیت گنجینه از تاریخ تأسیس نامحدود است.

ماده 5- وظایف گنجینه:     

• جمع آوری، حفظ و نگهداری ابزار، اشیاء، آثار، طرحها، اطلاعات و سوابق علمی، فرهنگی و تاریخی و آنچه که از پیشینیان درباره آب و استفاده از این ماده حیاتی به جای مانده است.
•  ارائه فعالیتها و ارج نهادن به تلاش مردمی که در طول قرون و اعصار با روشها و تدابیر هوشمندانه به حفظ و استفاده از آب و انرژی حاصله از آن کوشیده اند.
•  تلاش در جهت انتقال میراث گرانبهای گذشتگان به نسل فعلی و آینده در جهت پیشرفت جامعه.
•  ارتقاء آگاهی عمومی.
• نمایش زیباییهای سمعی و بصری آب شامل جلوه های طبیعی، حالات و شکل های مختلف و همچنین ارائه انواع عملکردی آن.
•  ارائه فعالیتهای ارزنده بعد از انقلاب اسلامی در زمینه تأمین آب.
• معرفی فن آوری صنعت آب.
• بهره گیری از امکانات و تجارب گنجینه های ملی آب سایر کشور ها.
• فراهم نمودن امکانات لازم برای حضور در صحنه فعالیت های فوق در سطح ملی و بین المللی و مبادله اطلاعات علمی و فنی صنعت آب در زمینه های مورد نظر با کشورهای دیگر و مراکز علمی و تحقیقاتی جهان و همچنین سایر مواردی که در پیشبرد اهداف گنجینه مؤثر می باشد.

  لذا وظایف گنجینه بدون اینکه منحصر به موارد زیر باشد عبارتند از:

الف) در سطح ملی:

1. برنامه ریزی فعالیت های سالانه گنجینه. 
2. ایجاد گنجینه تحت عنوان گنجینه ملی آب ایران در تهران و ایجاد گنجینه های آب در شعب یا نمایندگیهای سایر نقاط کشور.
3. شناسایی، فهرست برداری و معرفی آثار قدیمی آب مانند قنوات، بند ها، آب انبار ها، آسیابهای آبی و سایر تأسیسات آبی که دارای ارزش تاریخی قابل ملاحظه ای می باشند.
4.  انجام پژوهش و تحقیقات کاربردی در متون تاریخی و مسائل فنی تأسیسات و ابنیه آبی قدیمی به منظور بازسازیآنها.
5.  طراحی، احیاء و بازسازی ابنیه قدیمی و تاریخی ارزشمند منابع آب و آبرسانی کشور با هماهنگی سازمان ذی ربط جهت بهره برداری آبی و انرژی حاصل از آب آنها.
6.  شناسایی، جمع آوری و عرضه اسناد و مدارک مربوط به فرهنگ و سنن جوامع مختلف ایرانی در ارتباط با تأمین و نحوه استفاده از آب.
7. حفظ و حراست مستندات، ابزار و اشیای ارزشمند تاریخی مرتبط با آب و مرمت و نمایش آنها.
8. برقراری ارتباط، هماهنگی و تبادل اطلاعات علمی و فرهنگی مربوط به آب با مؤسسات و نهادهایذی ربط.
9.  شناسایی محققان و کارشناسان علاقمند در زمینه های مختلف منابع تاریخی آب و فراهم نمودن تسهیلات لازم به منظور مطالعه و پژوهش در متون قدیمی و بهره گیری از نظریات و تجارب آنان دربازسازی آثار تاریخی آب کشور.
10. تشویق و حمایت از پژوهشهای مرتبط با کشف، شناسایی و ثبت آثار تاریخی و باستانی آب وفن آبیاری، کنترل سیلاب و غیره.
11. ایجاد مراکز اسناد، بانک اطلاعات و کتابخانه مربوط به منابع تاریخی آب.
12. برگزاری گردهمایی های مرتبط با گنجینه در سطح ملی و تهیه و تدوین، چاپ و انتشار مقالات علمی و فنی معتبر ارائه شده در اینگونه گردهمایی ها.
13. برگزاری نمایشگاه های ادواری برای معرفی و نمایش تأسیسات آبی قدیمی و جدید در مناطق مختلف.
14. ارائه نحوه استفاده از آب و منابع سطحی و زیرزمینی در گذشته به منظور ایجاد انگیزه عمومی درصرفه جویی آب.
15. معرفی و نمایش پیشرفت فن آوری صنعت آب در عصر حاضر.
16. تشکیل گروههای فنی و کاری تخصصی در زمینه های مختلف منابع آب از جهات تاریخی آب بنابر ضرورت.
17. شناسایی، بررسی و رسیدگی به ابنیه و تأسیسات قدیمی کشور که از انرژی آب و باد بهره برداریمی کرده اند مانند آسیاب های آبی و بادی.

ب) سطح بین المللی:

1.  معرفی گنجینه به کشور های جهان.
2.  ایجاد ارتباط و مبادله اطلاعات علمی و فنی مربوط به گنجینه با کشورهای منطقه به لحاظ وجود سوابق فرهنگی و تاریخی ایران و پراکندگی آثار، ابنیه و تأسیسات آبی ایران در این کشورها و همچنین سایر کشورهایی که در موارد مذکور غنی می باشند.
3. برگزاری گردهمایی های منطقه ای و ارائه مقالات و متون علمی معتبر در زمینه آثار تاریخی آبکشور های منطقه.
4.  برگزاری گرد همایی های بین المللی در مقاطع زمانی معین در یکی از کشورها که دارای آثار غنی آب می باشند و شرکت در این گردهمایی ها به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات.
5. برقراری ارتباط با مؤسسات و سازمانهای بین المللی ذی ربط به منظور تبادل اطلاعات علمی و فرهنگی.
6.  ایجاد هماهنگی با وزارتخانه های امور خارجه و فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارتباط مستقیم و مستمر بانمایندگی های رسمی مربوطه در خارج از کشور به منظور تحقق اهداف گنجینه در سطح بین الملل.

 

فصل دوم- ارکان گنجینه

ماده 6- ارکان گنجینه عبارت است از:

الف) شورا

ب) رئیس گنجینه

ماده 7- شورا مرکب از نه نفر عضو به شرح زیر می باشد:

1. وزیر نیرو که ریاست شورا را بعهده خواهد داشت.
2.  وزیر فرهنگ و آموزش عالی.
3.  معاون رئیس جمهور و سازمان حفاظت محیط زیست.
4.  معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه.
5.  شهردار تهران.
6. معاون وزیر نیرو در امور آب.
7. معاون وزیر نیرو در امور آب و فاضلاب شهری.
8.  رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور.
9.  رئیس گنجینه که دبیر شورا خواهد بود.

تبصره1: درغیاب ریاست شورا یکی از اعضای شورا به انتخاب وزیر نیرو به عنوان قائم مقام ریاست شورا انجام وظیفه خواهد نمود.

تبصره2: در صورت عدم حضور هر یک از اعضای شورا یکی از معاونان آنان به عنوان نماینده تام الاختیار در جلسه شرکت و تصمیم گیری خواهد نمود.

تبصره3: احکام اعضای شورا توسط رئیس جمهور یا معاون اول ریاست جمهوری صادر خواهد شد.

ماده8- شرح وظایف و اختیارات شورای گنجینه به ترتیب ذیل می باشد:

الف) تعیین خط مشی ها و سیاست های کلی برای تحقق اهداف گنجینه.

ب) تصویب دستورالعمل ها و آئین نامه ها.

ج) تصویب ترازنامه سالانه.

د) تصویب بودجه سالانه.

هـ) بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به مواردی که از طرف رئیس گنجینه پیشنهاد می شود.

و) پیشنهاد تغییر در اساسنامه و شرح وظایف.

ز) رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش فعالیت های جاری و آتی گنجینه.

ح) برنامه ریزی به منظور جلب کمک بخش خصوصی و دولتی اعم از نقدی ، تجهیزاتی و ساختمانی به منظور تقویت بنیه مالی گنجینه.

ماده9- از نظر تسهیل در امور گنجینه، اعضای شورا می توانند اختیارات خود را جز در موارد خط مشی کلی، بودجه و پیشنهاد تغییر در اساسنامه به رئیس شورا تفویض نمایند، در این صورت تصمیمات رئیس شورا به عنوان مصوبات شورا تلقی خواهد شد.

ب) رئیس گنجینه:

ماده10- مسئولیت اداره کلیه امور گنجینه اعم از اعمال نظارتهای مالی، محاسباتی، مدیریت امور کارکنان، تشکیلات، معاملات، مخارج حفظ اموال و همچنین نظارت لازم در امور اداری، مالی، فنی و تحقیقاتی در چارچوب ضوابط و آئین نامه های مصوب شورا با رئیس گنجینه است.

ماده 11- حکم انتصاب رئیس گنجینه به پیشنهاد معاون وزیر نیرو در امور آب از طرف وزیر نیرو و رئیس شورای گنجینه برای مدت 3 سال صادر خواهد شد.

تبصره: انتصاب مجدد رئیس گنجینه بلامانع است.

ماده 12- رئیس گنجینه مجری  وظایف گنجینه و سایر مأموریتهایی است که شورا تعیین می نماید.

ماده13- آئین نامه اجرایی توسط رئیس گنجینه تهیه و برای تصویب به شورا پیشنهاد می شود.

ماده14- رئیس گنجینه مؤظف است بر اساس آئین نامه اجرایی مصوب شورا نسبت به انجام وظایف محوله اقدام و گزارش عملکرد را به شورا ارائه نماید.

ماده15- رئیس گنجینه برنامه و بودجه سالانه گنجینه را برای تصویب به شورا ارائه می نماید.

ماده16- رئیس گنجینه مؤظف است گزارش ترازنامه گنجینه را به صورت سالانه بعد از پایان سال مالی برای تصویب به شورا ارئه نماید.

تبصره: سال مالی از اول فروردین ماه تا پایان اسفند ماه می باشد. به جز سال تأسیس که از تاریخ تأسیس تا پایان اسفند ماه خواهد بود.

ماده17- در غیاب رئیس گنجینه، معاون وی به قائم مقامی او وظایف محوله را در حدود اختیارات تفویض شده انجام خواهد داد.

ماده18- مکاتبات اداری به امضاء رئیس گنجینه یا کسانی که از طرف وی حق امضاء دارند صادر می شود.

 

فصل سوم - نحوه تشکیل و اداره جلسات شورای گنجینه

 

ماده19- زمان و مکان تشکیل جلسات شورا به پیشنهاد رئیس گنجینه از طرف رئیس شورا تعیین خواهد شد و حداقل پانزده روز قبل از طرف رئیس گنجینه به اطلاع سایر اعضاء خواهد رسید حداکثر فاصله بین دو جلسه شورا نباید از 6 ماه تجاوز نماید.

تبصره: جلسات فوق العاده شورا بنا به ضرورت با پیشنهاد رئیس گنجینه و دعوت رئیس شورا تشکیل خواهد شد.

ماده20- برای تشکیل جلسات حضور بیش از نصف اعضاء ضروری است و تصمیمات در هر جلسه با اکثریت آرای عده حاضر در جلسه اتخاذ خواهد شد.

تبصره: در صورت عدم حضور اکثریت فوق جلسه بعدی حداکثر 15 روز بعد تشکیل  و رسمیت خواهد داشت.

ماده21- اداره جلسات شورای گنجینه به عهده ریاست شورا می باشد.

ماده22- شورا می تواند در جلسات خود از کارشناسان خبره به منظور استفاده از نظریات مشورتی آنان دعوت بعمل آورد.

ماده23- اداره امور دبیرخانه شورای گنجینه و پی گیری اجرای تصمیمات و مصوبات شورا، تهیه خلاصه مذاکرات جلسات آن و تنظیم روابط بین گنجینه با سایر سازمانها و ارگانها و سایر وظایف محوله به عهده دبیر شورا خواهد بود.

 

فصل چهارم – منابع مالی و محاسباتی گنجینه

 

ماده24- گنجینه دارای شخصیت حقوقی است و منابع مالی و محاسباتی آن به شرح ذیل می باشد:

1. درآمد حاصل از ورودیه گنجینه ها.
2. کمک های مالی و تجهیزاتی بخش دولتی و خصوصی.
3. درآمد حاصل از فروش تولیدات علمی، فرهنگی و پژوهشی.
4. درآمد ناشی از ارائه خدمات مشاوره ای، فنی و آموزشی.
5. سایر درآمد های متفرقه.

ماده25- کلیه چک ها و اسناد و اوراق مالی باید به امضای رئیس و مسئول مالی گنجینه و یا نمایندگان تام الاختیار آنها برسد.

ماده26- بودجه مورد نیاز سالانه گنجینه شامل هزینه طرح ها و اجرای آنها، هزینه جاری، هزینه برگزاری و شرکت درگردهمایی های داخل و خارج کشور، حق عضویت در انجمن بین المللی گنجینه (I.C.O.M) و سایر انجمن ها و سازمان های بین المللی مرتبط، حق التحریر، حق تألیف، حق الترجمه، هزینه های مربوط به خرید، چاپ و انتشار نشریات و جزوات علمی و سایر هزینه های مورد نیاز.

ماده27- هزینه طراحی و احداث گنجینه و همچنین بازسازی و احیاء ابنیه آبی تاریخی کشور پس از اتمام مطالعات و تکمیلطرح ها برآورد شده و توسط رئیس گنجینه به شورا ارائه خواهد شد و هزینه های فوق الذکر پس از تصویب شورا از طرف ریاست شورا برای اجرا به رئیس گنجینه ابلاغ می شود.

 

فصل پنجم – تغییرات و تصویب اساسنامه

 

ماده28- هرگونه تغییر در مفاد این اساسنامه با پیشنهاد شورای گنجینه و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی بعمل خواهد آمد.

ماده29- این اساسنامه در 29 ماده و 8 تبصره در جلسه چهارصد و یک مورخ 31/4/76 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.